Het gevaar van de eikenprocessierups voor je hond

Wat is nu de eikenprocessierups?

De eikenprocessierups is de larve van een nachtvlinder. Deze vlinder legt eitjes in de toppen van vooral eikenbomen. Hier overwinteren ze. Vervolgens komen vanaf half april tot begin mei de eitjes uit. Dit kan ook al eerder als de winter erg zacht is geweest. De processierupsen komen na een aantal vervellingen in groepjes samen. Zij kunnen dan grote nesten vormen op de stam en zijtakken van de eikenboom. Na 3 x vervellen krijgen de rupsen brandharen. Deze brandharen geven de gezondheidsklachten.

Hoe ziet een nest van de eikenprocessierups eruit?

De nesten van de processierups zijn dichte spinsels van vervellingshuiden, brandharen en uitwerpselen van de rupsen. De rupsen gaan ‘in processie’ (in dikke rijen) op zoek naar eten in de top van de boom en ze kunnen zo de bomen helemaal kaal vreten.

Waar komt de processierups voor?

De hoge temperaturen die we al enkele jaren hebben in het voorjaar en de zomer hebben gezorgd voor verspreiding van de eikenprocessierups door heel Nederland. In de provincies Brabant en Drenthe komen vooral veel eikenprocessierupsen voor, omdat hier veel eikenbomen staan. Helaas zijn er meer rupsensoorten die gezondheidsklachten kunnen geven. Bijvoorbeeld de dennenprocessierups, maar deze zit weer in andere boomsoorten.

Welke gezondheidsklachten kunnen bij honden ontstaan door de processierups?

Zoals gezegd worden de klachten bij mensen en dieren vooral veroorzaakt door de brandharen. Vooral bij paarden en honden worden klachten gemeld. In dit artikel beperken we ons tot de hond.

Honden nemen vaak grote aantallen brandharen op. Ze kunnen daarbij de volgende klachten krijgen:

• zwellingen aan tong en lippen
• ontsteking van het mondslijmvlies
• ontsteking van de ogen
• ademhalingsproblemen
• huidklachten (minder frequent dan bij mensen door de hondenvacht)
• Als je hond met heel veel brandharen in contact is geweest kan een ernstige en levensbedreigende allergische reactie ontstaan en kan je hond dus zelfs overlijden aan de gevolgen

Honden kunnen gaan speekselen en kunnen traanogen krijgen. Ze kunnen slikklachten krijgen en zelfs gaan kokhalzen en braken. De schade in de bek kan zo ernstig zijn dat een deel van de tong kan afsterven.

Wat moet je doen als je hond klachten heeft?

Als je hond klachten laat zien zoals eerder beschreven, moet je je dier zo snel mogelijk laten controleren door je dierenarts. De dierenarts kan zwelling, pijn en braken tegengaan. Als er brandharen in de bek zitten, moet deze uitgebreid gespoeld worden met water. Opname in een dierenkliniek kan nodig zijn en de behandeling kan meerdere dagen duren. Het kan zelfs weken duren voor alle klachten bij je hond zijn verdwenen.

Wat kan ik doen om klachten te voorkomen bij mezelf of mijn hond?

• Ga niet onder of in de buurt van een besmette boom zitten. Vermijd eigenlijk in het algemeen contact met de processierupsen en resten ervan, zeker omdat honden hier makkelijk hun neus in kunnen steken.
• Bedek zelf hals, armen en benen als je naar een gebied gaat waar de eikenprocessierupsen zitten. Ga niet wrijven of krabben over de huid als deze in contact is geweest met de brandharen! Ook niet bij je hond. Dit zal de klachten verergeren. Spoel af met water.
• Raak de processie rupsen, (oude) brandharen, spinselnesten en vervellingshuidjes niet aan! Leg dit ook uit aan kinderen.
• De brandharen zijn er tot ver in augustus, dus blijf alert. Probeer plekken met (oude) nesten zoveel mogelijk te vermijden. Brandharen kunnen zich ver verspreiden met de wind.
• Meld besmette bomen bij je gemeente als er nog geen lint om de boomstam zit.

Welke producten kun je in huis hebben om klachten te voorkomen of eerste hulp te verlenen aan je hond?

Belangrijk blijft om zo snel mogelijk naar een dierenarts te gaan als je hond in contact is geweest met de brandharen van de rups! Soms is dit niet meteen mogelijk en dan is het toch wel handig als je weet wat je zelf al kunt doen om je hond te helpen.

Ben je bang dat je dier in contact is geweest met de brandharen, maar zie je geen klachten, dan kun je in ieder geval de vacht van je hond goed afspoelen/wassen. Spoel de vacht eerst alleen af met water om alle eventuele losse brandharen weg te spoelen. Strippen met plakband kan ook. Daarna kun je je hond nog wassen met een verzorgende of kalmerende hondenshampoo.

Geschikte verzorgende shampoos zijn bijvoorbeeld de Douxo Care hondenshampoo en Dermazyme Calm hondenshampoo.

Als de huid al wat geprikkeld is kun je ook wassen met speciale shampoos, zoals Douxo Calm hondenshampoo.

Zorg dat je de kop en eventueel de bek spoelt met (lauw) water. Voorkom dat er water in de keel van je hond loopt en zorg ook dat je dier het water niet (allemaal) op kan drinken.

Om ogen te spoelen zijn er speciale spoelvloeistoffen, zoals Ophta-Clean en AA Oogreiniger . Deze producten zijn vaak fysiologisch of met dezelfde pH als traanvocht, zodat de ogen niet onnodig geprikkeld worden.

De huid rond de ogen is ook extra gevoelig. Deze kun je ook spoelen met bovenstaande producten. Als je deze producten niet voor handen hebt, spoel dan met gewoon water. Meerdere keren herhalen van het spoelen van de ogen van je hond is belangrijk. Probeer zo min mogelijk te wrijven, omdat je hiermee de brandharen kunt verspreiden en juist meer irritatie opwekt.

Na het spoelen kun je de ogen beschermen met een verzorgende zalf met vitamine A, bijvoorbeeld Ophtosan oogzalf voor je hond.

Onthoud dat bovenstaande adviezen alleen bedoeld zijn als eerste hulp of als niet meteen een dierenarts bezocht kan worden. Het blijft belangrijk om meteen contact op te nemen met je dierenarts bij een verdenking op klachten door de eikenprocessierups!

Kijk voor meer informatie op het kennisplatform van de eikenprocessierups: processierups.nu