Help! Mijn kat plast in huis. Wat nu?

Geschreven door Samantha | 18 november 2024

'Help, mijn kat plast in huis! Wat moet ik doen?' Dit is een vraag die we regelmatig krijgen. Een kat kan om verschillende redenen in huis plassen. We zullen de meest voorkomende oorzaken bespreken en ook tips waar je op moet letten om achter de oorzaak van het gedrag te komen. We proberen ook advies te geven over wat je ertegen kunt doen.

Waarom plast een kat in huis?

Plassen in huis buiten de kattenbak kan grofweg 2 oorzaken hebben:

Een medische oorzaak
Een gedragsprobleem

Een medische oorzaak voor in huis plassen

Een medische oorzaak kan liggen bij urinewegproblemen, zoals een blaasontsteking of blaasgruis. Er zijn supplementen die de blaas en urinewegen van jouw kat in dit geval kunnen ondersteunen, zoals Dr. Ann’s Urinary Care. Dit supplement ondersteunt een gezond milieu in de blaas. Als blaasgruis de reden is dat jouw kat in huis plast in plaats van op de kattenbak, dan kan bij struvietkristallen de Vetality Urinary helpen om het gruis op te lossen. Je moet echter ook denken aan ziektes waarbij je kat meer gaat drinken en daardoor plassen, zoals suikerziekte en nierproblemen. Soms wordt er dan zoveel urine geproduceerd dat een kat de kattenbak niet altijd haalt. Gewrichtsproblemen kunnen ook een oorzaak zijn. Denk aan pijn in de rug of de heupen. Als je oudere kat ineens in huis gaat plassen wat hij nooit eerder heeft gedaan, houd dit dan ook in je achterhoofd. Een kat met rugpijn kan moeite krijgen om een plas- of poephouding aan te nemen in een kattenbak met deksel. Ook kan het vervelend worden om door een luikje van de kattenbak te moeten klimmen. Een kattenbak zonder deksel met een verlaagde instap kan dan zomaar de oplossing zijn. Bijvoorbeeld de PeeWee EcoMinor-Kattenbak. Dementie kan uiteindelijk ook een rol gaan spelen.

Een medische oorzaak moet altijd worden uitgesloten. De eerste stap is vaak een urineonderzoek door je dierenarts.

Plassen of sproeien in huis vanwege gedragsproblemen

Als we het hebben over gedragsproblemen, waarbij in huis wordt geplast, heeft dit vrijwel altijd te maken met stress. Er zijn veel verschillende factoren die bij katten kunnen leiden tot stress en daaraan gerelateerde problemen met plassen en sproeien in huis. Hierbij spelen de volgende factoren vaak een rol:

De kat sproeit na een verhuizing of verbouwing waarbij de omgeving van de kat ingrijpend veranderd is. De kat probeert dan vaak zijn territorium opnieuw af te bakenen.
Spanningen tussen katten in een huishouden waar meerdere dieren samen moeten leven, of waar katten met honden moeten samenleven. Ook de introductie van een nieuw dier binnen een bestaande groep kan tot veel spanning en/of agressie leiden. Het is hierbij van groot belang dat er voldoende aanbod is voor verzorging, zoals voldoende plaatsen om te eten, te drinken, te rusten, te schuilen en op de kattenbak te gaan.
Vakantie van de eigenaar en verblijf in kattenpension.
Verandering in gezinssituatie, bijvoorbeeld door de komst van een baby.
Een ‘vreemde’ kat die langs de ramen loopt of zelfs door een openstaand kattenluik binnendringt. In deze situatie sproeit een kat vaak tegen gordijnen, deurposten of kozijnen.
Verandering van routine van de eigenaar.
Afkeer van de kattenbak of de kattenbakvulling.

Het is soms heel lastig om de oorzaak van stress bij je kat te achterhalen.

Let op: Sproeien of plassen in huis kan niet door middel van training afgeleerd worden. Straffen, op welke manier dan ook, heeft hierbij ook geen zin en zal alleen maar meer stress geven voor je kat!

Ook zijn er producten om je kat mee te ondersteunen bij aan stress gerelateerd plasgedrag. De producten van Pet Remedy bevatten kalmerende ingrediënten, zoals valeriaan, om op een natuurlijke manier je kat te ondersteunen in stressvolle tijden.

Waar moet je op letten als je denkt aan stress bij je kat?

Als stress een rol speelt bij het ongewenste plasgedrag van je kat, dan moet je de volgende zaken controleren:

Hoeveel kattenbakken heb je in huis? Idealiter heb je zoveel kattenbakken in huis als het aantal katten in het huishouden + 1. Heb je 2 katten, dan heb je dus eigenlijk 3 kattenbakken nodig, zoveel als mogelijk verspreid in het huis.
Waar staan de kattenbakken? De kattenbakken moeten op een rustige, maar goed bereikbare plek staan. Liefst dus verspreid door het huis en ook niet te dicht bij een voerbak of drinkbak. Zet hem ook niet bij een buitendeur als er veel vreemde katten in de tuin komen.
Zijn er veel buurkatten in de omgeving? Sommige katten hebben stress van buurkatten die langs het huis lopen of in de tuin komen. Zeker als vreemde katten ook nog weleens door een kattenluik naar binnen komen kan dit stress geven. Probeer eventueel je tuin af te schermen en gebruik een speciaal kattenluik met chipherkenning, zoals de Petsafe Staywell Microchip Kattenluik, zodat alleen je eigen kat(ten) naar binnen kunnen.
Is er iets in huis veranderd? Denk aan een nieuw huisdier, nieuwe partner, andere werktijden, nieuwe meubels, baby geboren, etc. Verandering van de dagelijkse routine kan stress geven voor een kat. Deze stress is voor ons mensen niet altijd duidelijk herkenbaar en ook niet altijd makkelijk op te lossen. Hierbij zijn vaak ondersteunende Supplementen tegen stress bij de kat nodig.
Heb je een nieuwe kattenbak? Sommige katten hebben liever een open kattenbak, andere katten weer een kattenbak met deksel en zelfs een deurtje erin. Ook de voorkeur voor kattenbakvulling kan erg verschillend zijn voor een kat.
Bij meerdere katten in huis: hoe zijn alle materialen in huis verdeeld? Heb je voldoende voerplekken op verschillende plekken in huis? Hou hierbij rekening met de voorkeursplekken van je katten. Soms merk je namelijk dat 1 kat meer boven leeft, waar de andere meer beneden huist. In beide leefgebieden moeten voldoende mogelijkheden zijn tot eten, drinken, slapen, spelen en kattenbakgebruik. Helaas lukt het niet altijd om katten in harmonie samen te laten leven en is het verstandig om hulp te zoeken van een kattengedragsdeskundige.
Voorzie in de natuurlijke behoefte van je kat om te kunnen krabben en voorkom verveling. Zorg voor voldoende krabmogelijkheden en speelgoed. Katten vinden het fijn om te krabben. Dit verhoogt het geluksgevoel van je kat. Met speelgoed kun je inspelen op het jachtinstinct van je kat.
Zorg voor voldoende rustplekken op meerdere hoogten. Katten zitten graag hoog en hebben de behoefte om zich af en toe af te zonderen. Geef je kat die mogelijkheid in huis. Zorg ook voor een plekje waar je kat ongestoord naar buiten kan kijken.
Geef je kat voldoende aandacht! Vaak wordt gedacht dat katten erg op zichzelf zijn. Een kat heeft zeker behoefte aan me-time, maar voldoende aandacht voor je kat is ook belangrijk. Veel katten vinden het heerlijk bij je te liggen en geaaid te worden. Voorzie dus voldoende in die behoefte. Laat je kat niet hele dagen alleen thuis.

Ondersteunende supplementen bij stress van je kat

Zoals eerder al aangegeven kan het soms nodig zijn om ondersteunende supplementen in te zetten om de stress bij je kat te verminderen. Een veel gebruikt supplement is de Feliway, nieuw in deze serie is de Feliway Optimum Hierbij kun je eventueel een product als Dr. Ann’s Stress Reduction, Zylkene of Calmex inzetten.

Naast een supplement kun je ook kiezen voor een voeding die ondersteuning biedt. Een voorbeeld van zo’n voeding is de Hill’s c/d Urinary Care – Urinary Stress – Prescription Diet – Feline.

Blijft het probleem bestaan ondanks supplementen? Dan kan het weer verstandig zijn contact te zoeken met een kattengedragstherapeut.

Hoe kies je de juiste kattenbak?

Afkeer van de kattenbak kan dus ook een reden zijn dat je kat er geen gebruik van wil maken. Er kunnen meerdere redenen zijn waarom katten niet graag op de kattenbak gaan. Deze dieren kunnen hele specifieke voorkeuren hebben voor waar ze wel of niet willen plassen. Hier vind je een opsomming van de zaken waar je als baasje rekening mee zou kunnen houden om plasproblemen te voorkomen die kattenbak gerelateerd zijn:

Het aantal kattenbakken. Houd hier dus aan het aantal katten in het huishouden + 1.
Het type kattenbak. Er bestaan gesloten (eventueel met een klepje) en open kattenbakken. In gesloten bakken kunnen vervelende geurtjes blijven hangen waardoor de kat een afkeer kan krijgen van de bak. Ook kunnen (in een huishouden met meerdere katten) onderdanige katten in een gesloten bak de dominante kat niet zien aankomen, waardoor ze weigeren op de bak te gaan. Deze katten gaan dan eerder op een open plek plassen, zoals op een kleed of op een bed. Soms kan een gesloten bak ook aanleiding geven tot pestgedrag, zoals met de poot op de kap tikken wanneer een andere kat op de bak zit. Deze laatste zal schrikken en niet graag meer op de bak gaan.
Kies bij oudere katten eventueel voor een kattenbak zonder deksel met verlaagde instap.
Katten kunnen erg kieskeurig zijn voor wat betreft de kattenbakvulling. Er zijn ontzettend veel soorten en varianten op de markt en het is gewoon een kwestie van uitproberen wat je kat het aangenaamst vindt.
De bak moet minimaal 1,5 keer zo groot zijn als de kat waarvoor de bak bedoeld is, waardoor deze zich zonder problemen in de bak kan omdraaien.
Plaats de kattenbak op een rustige plek in huis. Katten zullen zich eerder gestoord voelen bij lawaai in de buurt van de kattenbak, zoals door een wasmachine, droger, veel langslopende mensen of spelende kinderen. Plaats de kattenbak bovendien op afstand van de water- en etensbakken: een kat zal zijn behoefte niet willen doen naast zijn eten en dan juist een verder gelegen plaats kiezen in huis.
Zorg ervoor dat de kattenbak regelmatig (bij voorkeur tweemaal daags) schoon geschept wordt, katten hebben een hekel aan een vieze bak. Daarbij moet de bak regelmatig ook helemaal gereinigd worden. Wij raden aan om de bak alleen met water en groene zeep schoon te maken.
Als er sprake is van aangeleerde afkeer van de kattenbak kan het helpen om een nieuwe kattenbak (nieuwe kleur en vorm) met nieuwe kattenbakkorrels op een andere plek in huis te zetten.
Voor langharige katten kan het vervelend zijn om in de korrels te lopen. Zorg voor een dun laagje kattenbakkorrels en knip eventuele lange haren tussen de tenen en rond de anus kort. Hierdoor zal de kat zich schoner voelen na het gebruik van de kattenbak en vermindert de kans op afkeer.

Lees ook onze blog: Hoe zorg ik dat mijn kat de kattenbak gebruikt? 5 tips!

Maak de plekken waar geplast wordt goed schoon!

Een kat die in huis plast, om welke reden dan ook, is erg vervelend voor met name de menselijke huisgenoten vanwege de geur die kattenurine achterlaat. Om deze penetrante geur te verwijderen en er tevens voor te zorgen dat de kat niet telkens op dezelfde plaats gaat plassen, kun je gebruik maken van een schoonmaak product als Urine Off en CSI Urine Kat/Kitten Spray.