Je hond laten castreren of steriliseren?

Verschil tussen castratie en sterilisatie

De begrippen castratie en sterilisatie worden vaak verkeerd gebruikt. Het onvruchtbaar maken van mannelijke dieren wordt vaak castratie genoemd en van vrouwelijke dieren sterilisatie. Dit is onjuist, omdat castratie zowel bij reuen als teven kan plaatsvinden. Castratie is het verwijderen van de zaadballen of eierstokken. Bij de castratie van de teef kan ook de baarmoeder weggehaald worden, dit is echter niet nodig als deze niet afwijkend is en de hond geen klachten eraan heeft. Bij sterilisatie worden de zaadballen of eierstokken niet verwijderd, maar blijven gewoon zitten. De zaadleiders of eileiders worden onderbroken. Dit heeft uitsluitend gevolgen voor de voortplanting. De hormoonproductie blijft gewoon doorgaan en de invloed daarvan op het gedrag en de gezondheid ook. Hierdoor wordt het alleen onderbreken van de zaad- of eileiders in Nederland vrijwel niet toegepast. Honden, dus zowel reuen als teven, worden dus eigenlijk altijd gecastreerd.

Positieve effecten van castratie voor je hond

Castratie heeft gevolgen voor de gezondheid van je hond. Jouw hond wordt onvruchtbaar door het wegvallen van de geslachtshormonen, eicellen en zaadcellen. Castratie voorkomt zo ongewenste voortplanting en een nestje pups. Naast het onvruchtbaar maken, heeft castratie echter nog andere effecten op de gezondheid en het gedrag van je hond:

Positieve gezondheidseffecten van castratie

Geslachtshormonen hebben invloed op allerlei processen in het lichaam. Deze hormonen vallen door castratie weg, waardoor castratie de volgende voordelen heeft met betrekking tot de gezondheid:

Reu

• Beschermt tegen goedaardige prostaatvergroting.
• Verkleint het risico op chronische prostaatontsteking, tumoren van de perianale klieren en op een perineale hernia.
• Voorkomt ziektes van de zaadballen, zoals zaadbalkanker en ontsteking van de zaadballen en bijballen.

Teef

• Vermindert het risico op melkkliertumoren. Het beschermend effect van castratie is het grootst als de teef gecastreerd wordt voor haar eerste loopsheid en neemt af naarmate de teef vaker loops is geweest.
• Verkleint het risico op een baarmoederontsteking. Dit geldt tevens als alleen de eierstokken verwijderd worden, omdat een baarmoederontsteking vaak ontstaat onder invloed van hormonen. Andere ziektes van de baarmoeder komen ook nauwelijks nog voor, zoals tumoren.
• Minder risico op suikerziekte op latere leeftijd onder invloed van hormonen.
• Geen loopsheid en schijndracht meer.

Positieve effecten van castratie op het gedrag van je hond

Hormonen hebben invloed op het gedrag van je hond. Dit is het meest uitgesproken bij reuen. Reuen hebben na castratie minder de neiging om weg te lopen en achter loopse teven aan te gaan. Het vermindert meestal hormoon gedreven agressie naar andere reuen, markeren en het ‘rijden’. Uit onderzoek blijkt dat het moment van castreren invloed heeft op het positieve effect van castratie op het gedrag.

Negatieve effecten van castratie voor je hond

Er zijn ook een aantal negatieve effecten van castratie op de gezondheid van je hond:

Reuen

Reuen hebben na castratie meer risico op prostaatkanker. Deze aandoening is zeldzaam, maar is wel vaak kwaadaardig. Bepaalde rassen, zoals een Bouvier, hebben hier meer risico op. Bij een reu die op jonge leeftijd, rond 7 weken, gecastreerd is, kan de voorhuid, penis en het penisbot onderontwikkeld zijn.

Teven

Bij teven kan incontinentie na castratie voorkomen. Het ras speelt daarbij een rol, zo komt het vaker voor bij boxers, dobermans en rottweilers. Of je hond incontinent wordt is ook afhankelijk van het moment van castratie. De kans op incontinentie na castratie wordt kleiner als de teef een keer loops is geweest. Er is een verhoogd risico op incontinentie als je jouw hond castreert voor de eerste loopsheid. Incontinentie wordt met medicijnen behandeld. Bij teven die gecastreerd zijn voor de eerste loopsheid heeft je hond ook meer risico op bijvoorbeeld een ontsteking van de vagina.

Voor zowel teef als reu geldt dat ze na castratie meer kans hebben op het ontwikkelen van overgewicht. Dit doordat de energiebehoefte/stofwisseling verandert na castratie. Het advies is daarom om na de castratie over te stappen op een light voeding die geschikt is voor gecastreerde honden. Bij sommige rassen met meestal halflang haar kan de kwaliteit van de vacht veranderen. De vacht wordt wolliger, meer gekruld en lastig kambaar. Rassen, zoals cocker spaniels, ierse setters, newfoundlanders en golden retrievers hebben hiervoor een verhoogde aanleg.

Wel of niet castreren?

Er zijn dus voor- en nadelen te noemen voor het castreren van je hond. Op medisch vlak kunnen er voor- en nadelen zijn. Dit kan weer verschillen tussen reu en teef of voor verschillende rassen. De leeftijd waarop je jouw hond castreert is ook van invloed. Wat betreft gedrag zijn er ook voor- en nadelen. Het is belangrijk dat je het gedrag van je hond eerst goed analyseert. Als het probleemgedrag niets met hormonen te maken heeft, helpt castratie doorgaans niet. Erfelijke aanleg, socialisatie en opvoeding hebben ook een grote invloed op het gedrag.

Wat is de beste leeftijd voor castratie

De adviezen kunnen nog weleens wisselen. Wij adviseren het volgende:

• Reuen: vanaf ongeveer 9 maanden leeftijd, liefst niet voor de puberteit
• Teven: tussen eerste en tweede loopsheid

Heb je twijfel of castratie negatieve gevolgen zal hebben voor jouw hond? Overleg dan altijd eerst met je dierenarts.

Alternatieven voor castratie

Voor teven bestaan er hormooninjecties die de loopsheid uitstellen en de teef tijdelijk onvruchtbaar maken. Dit heeft echter wel nadelige bijwerkingen, zeker als je dit over een langere periode gebruikt. Voor reuen bestaat de mogelijkheid tot chemische castratie. Dit kan via een implantaat. Dit maakt je reu tijdelijk onvruchtbaar en op die manier is het mogelijk om het effect van castratie op het gedrag te beoordelen, voordat je jouw reu definitief onvruchtbaar maakt.

Als je jouw hond laat castreren vanwege hinderlijke geslachtsdrift, zijn er ook supplementen die je kunt inzetten, zoals de Puur Hypersex.

Nazorg na een sterilisatie of castratie

Na castratie moet je hond ongeveer 10 tot 14 dagen rustig aan doen, zodat de wond kan genezen. Je hond mag niet aan de wond likken. Het advies is daarom om je hond een beschermend shirt of beschermkraag aan te geven. Een beschermend shirt zorgt dat je hond veel bewegingsvrijheid houdt.

Hoe lang draagt je hond een beschermend shirt na sterilisatie?

Hoe lang je hond een beschermend shirt nodig hebt na de operatie hangt een beetje af van de wond en van je hond. Als de wond klein is en goed geneest, dan kan een beschermend shirt vaak met 2-3 dagen al uit, tenzij je hond de behoefte houdt om aan de wond te likken. Dan kan het verstandig zijn het shirt aan te houden tot enkele dagen na het verwijderen van de hechtingen. Het verwijderen van de hechtingen kan namelijk weer wat irritatie geven. Sommige honden willen veel later nog weleens aan de operatieplek likken. Dit komt dan vaak omdat de onderhuidse hechtingen beginnen op te lossen.

Een beschermend shirt (of kraag) heeft vooral als doel om te voorkomen dat je hond rechtstreeks op de wond kan likken. Zolang je hond blijft likken is het verstandig de wond te beschermen. Hou wel altijd de wond goed in de gaten. Ziet de wond rood, ontstaat er een bult of komt er vocht uit? Laat de wond dan altijd controleren door je dierenarts.

Hoe lang is een hond nog vruchtbaar na de ingreep?

Na de castratie kan je reu nog zo’n 6 weken vruchtbaar zijn, dit komt doordat er nog sperma aanwezig is in de zaadleiders. Een teef is wel direct na de operatie onvruchtbaar.

Heb je na het lezen van dit artikel nog vragen over castratie of sterilisatie? Neem dan contact op met ons veterinair team via dierenarts@medpets.nl.