Wat is giftig voor je huisdier?

Wat moet je doen als je huisdier iets heeft gegeten wat giftig is?

Er is helaas niet voor alle vergiftigingen een antigif bekend of beschikbaar. Probeer altijd zo duidelijk mogelijk aan te geven wat je huisdier binnen heeft gekregen, wanneer en ook de geschatte hoeveelheid. Neem indien mogelijk de verpakking mee naar de dierenartsenpraktijk. Op basis van deze informatie kan je dierenarts zich voorbereiden op je komst met je dier en vast de nodige maatregelen treffen en contact opnemen met het vergiftigingen centrum.

Veel voorkomende vergiftigingen bij huisdieren

Hieronder geven we een overzicht van veel voorkomende vergiftigingen bij onze huisdieren met bijbehorende symptomen.

Chocolade

Chocolade is giftig voor huisdieren. Deze vergiftiging komt het meeste voor bij honden, aangezien zij soms de neiging hebben om van tafel te eten en niet schromen om de chocolade inclusief verpakking naar binnen te werken. De giftige stof in chocolade is theobromine. De hoeveelheid theobromine verschilt per soort chocolade. Over het algemeen geldt, hoe donkerder de chocolade, hoe meer theobromine het bevat. De gevoeligheid voor chocoladevergiftiging verschilt per dier. Dit wil zeggen dat bij het ene dier een bepaalde hoeveelheid chocolade al vergiftigingsverschijnselen geeft, terwijl een ander dier bij diezelfde hoeveelheid geen symptomen zal laten zien. Om een idee te geven: een hond van 5 kg kan milde vergiftigingsverschijnselen krijgen wanneer deze 16 gram pure chocolade of 50 gram melkchocolade opeet. De symptomen kunnen al ontstaan na een uur, maar in sommige gevallen treden de symptomen pas na 24 uur op.

De verschijnselen zijn in het algemeen braken, diarree, hyperactiviteit, spiertrillingen, toevallen en hartritmestoornissen. Je dier kan zelfs komen te overlijden.

Lees meer in ons artikel Wat als mijn hond of kat chocolade eet.

Naast theobromine zijn ook cafeïne en coffeïne en alle andere stoffen uit de methylxanthinefamilie potentieel gevaarlijk voor huisdieren.

Druiven, krenten en rozijnen

We weten niet welke stof precies giftig is in druiven. De gevoeligheid kan per hond verschillen, net zoals bij chocolade. Bij kleine honden kunnen 2 druiven echter al fataal zijn. Na 6 – 24 uur kunnen symptomen ontstaan.

De verschijnselen die optreden zijn braken, diarree, buikpijn, veel drinken, zwakte, niet willen eten. Uiteindelijk kan nierfalen ontstaan. De giftigheid geldt zowel voor verse druiven als voor rozijnen en krenten.

Avocado

De avocado is giftig vanaf ongeveer 60 mg per kg lichaamsgewicht. Honden en katten krijgen na het eten van avocado voornamelijk maag- en darmklachten, zoals buikpijn en braken. Gezien het hoge vetgehalte van de avocado kan dit in sommige gevallen leiden tot een alvleesklierontsteking. Daarnaast kan de grote pit zorgen voor een verstopping van de darmen.

Knaagdieren, konijnen en vogels zijn nog gevoeliger voor avocado. Wanneer een vogel avocado eet, kan dit binnen 24 – 48 uur tot sterfte leiden. De eerste symptomen zijn een slecht verenkleed, sloomheid, niet willen eten en ademhalingsproblemen. Bij konijnen kan het leiden tot hartproblemen. Ook voor paarden is avocado giftig en kan het aanleiding zijn voor het ontstaan van koliek en vochtophoping rondom buik, hoofd en nek.

Uisoorten

Ui, sjalot, knoflook, bieslook en prei. Alle planten uit de Look-familie (Alliumsoorten) zijn giftig voor dieren. De giftige stoffen in deze planten zijn organosulfiden. Deze hebben effect op de rode bloedcellen. Hierdoor kan bloedarmoede ontstaan door bloedafbraak. Dit kan leiden tot bleke of gele slijmvliezen, sloomheid, slapte, snelle hartslag en snelle ademhaling. Inname kan ook leiden tot braken, diarree, buikpijn en verminderde eetlust.

Klachten kunnen heel snel ontstaan, zowel bij gedroogde, bewerkte als rauwe varianten. Ook maakt het niet uit of je dier het 1 x eet of meerdere keren.

Macadamianoten

Macadamianoten bevatten een stof die het zenuwstelsel van dieren kan aantasten. Welke stof dit is, is onbekend. We weten dat de symptomen optreden 3-24 uur na opname.

Symptomen die kunnen ontstaan zijn spierzwakte/trillen, stijfheid en gewrichtspijn, braken/buikpijn, bleke slijmvliezen en oververhitting.

Na 24 uur treedt in de meeste gevallen herstel op.

Naast de giftige eigenschap van macadamianoten kunnen de noten ook de darmen verstoppen, zeker bij kleinere dieren.

Xylitol

Xylitol is een suikervervanger die wordt gebruikt in kauwgom en snoep. Ook bijvoorbeeld in light producten, zoals ontbijtkoek. Door xylitol ontstaat een hypoglykemie (lage bloedsuikerspiegel) met klachten als braken, zwakte en andere neurologische symptomen. Uiteindelijk kan leverschade optreden met alle klachten die daarbij horen (braken, geelzucht, diarree, stollingsproblemen, neurologische klachten).

Alcohol

Dieren zijn gevoeliger voor alcohol dan mensen. Inname van alcohol kan leiden tot leverfalen en uiteindelijk zelfs coma of sterfte. Klachten die kunnen ontstaan zijn sloomheid, moeilijk lopen, bewustzijnsverlies, onderkoeling, braken en diarree.

Paracetamol

Er wordt regelmatig (door onwetendheid) paracetamol gegeven aan huisdieren. Maar pas op: Paracetamol is giftig! Met name voor katten, maar ook voor honden. Katten kunnen overlijden na toediening van paracetamol. Het veroorzaakt lever- en nierschade, ernstige bloedarmoede met donkere slijmvliezen en rode urine. Er is een ‘antigif’ beschikbaar, namelijk Acetylcysteine, om de werking van paracetamol tegen te gaan. Neem dus altijd snel contact op met je dierenarts.

Ivermectine

Ivermectine is een middel dat gebruikt wordt als werkzame stof in sommige ontwormingsmiddelen voor landbouwhuisdieren. Honden kunnen deze stof binnenkrijgen wanneer ze paardenmest eten van paarden die recent ontwormd zijn. Daarnaast wordt het gebruikt in oorzalf tegen oormijt bij de kat. Deze werkzame stof kan echter giftig zijn voor o.a. Collie-achtige honden en een aantal andere hondenrassen (onder andere Border Collie, Schotse Collie, Bearded Collie, Shetland Sheepdog, Australian Shepherd en Australian Cattledog, Old English Sheepdog, Duitse Herder, Zwitserse Witte Herder, Langharige Whippet, Silken Windhounds en kruisingen met Collie-achtigen). Deze rassen kunnen – door een mutatie in een bepaald gen – een eiwit missen dat ervoor zorgt dat de hersenen worden afgeschermd van bepaalde geneesmiddelen. Door het missen van dit enzym kan de stof zich gaan ophopen in de hersenen. Het middel veroorzaakt hersenverschijnselen, zoals blindheid, schrikachtig gedrag, desoriëntatie, zwakte en coma.

Permethrin

Permethrin (of een vergelijkbare werkzame stof, Deltamethrin) wordt gebruikt als werkzame stof in antivlooien en -tekenmiddelen voor honden, zoals Advantix Spot-on (niet te verwarren met Advantage), Pulvex Spot-on, de Scalibor halsband en Defencare Shampoo. Deze producten mogen absoluut niet aan katten gegeven worden, aangezien Permethrine voor de kat erg giftig is. De symptomen die optreden zijn braken en speekselen, trillingen en epileptische aanvallen. De kat kan als gevolg hiervan overlijden. Mocht je onverhoopt toch een van bovenstaande producten bij de kat hebben toegediend, neem dan contact op met je dierenarts. Daarnaast is het noodzakelijk de kat zo snel mogelijk te wassen met zeep om de werkzame stof uit de vacht te halen en verdere opname te beperken.

Kerstplanten

Maretak en hulst worden vaak gebruikt als kerstversiering. De bessen van deze planten zijn echter giftig voor huisdieren. Ook de kerstster en kerstroos kunnen klachten opleveren. Hieronder een klein overzicht:

• De kerstster (Euphorbia pulcherrima) kan voorbijgaande maagdarmklachten (braken, niet willen eten, sloomheid) geven.
• Hulst (Ilex aquifolium) kan maagdarmklachten (speekselen, braken, diarree, niet willen eten) geven wanneer er grote hoeveelheden van worden opgenomen. Over het algemeen zijn de verschijnselen van voorbijgaande aard.
• Maretak (Viscum album) kan ernstige klachten veroorzaken. Naast maagdarmklachten kan het ook shock en de dood veroorzaken. Zorg er dus voor dat dieren hier absoluut geen toegang tot hebben.
• Kerstroos (Helleborus niger) is ook behoorlijk giftig. Het bevat natuurlijke hartglycosiden die het hart krachtiger laten kloppen. Inname kan net zoals de andere planten maagdarmklachten veroorzaken maar ook sufheid, verlamming en hartritmestoornissen.

Let ook op met de naalden van de kerstboom; sommige boomsoorten zijn giftig voor bepaalde diersoorten.

Lelie

Lelies zijn een populaire kamerplant en het is niet bij alle huisdiereigenaren bekend dat een lelie erg giftig is voor katten. Aangenomen wordt dat alle delen van de plant (stengel, bladeren, bloem) giftig zijn voor de kat. Het eten van één stukje van deze plant kan al vergiftigingsverschijnselen geven. De eerste symptomen zijn braken, kwijlen en sloomheid. Deze treden 1 – 3 uur na inname op. Het eten van deze plant kan binnen 12 – 30 uur acuut nierfalen veroorzaken, waarvan de prognose slecht is. Er is geen tegengif bekend.

Bekijk ook eens onze blogs ‘Welke planten zijn giftig voor je kat?‘ en ‘Welke planten zijn giftig voor je hond?‘.

Eikels

Niet voor iedereen bekend, maar eikels en eikenbladeren bevatten tannine. Als een hond hier veel van binnenkrijgt is dit giftig. Het dier krijgt buikpijn, diarree en kan braken. Uiteindelijk kan het leiden tot nierfalen en sterfte. Eikels kunnen ook zorgen voor een verstopping of beschadiging van de darmen. Lees meer in het artikel Eikels zijn giftig voor de hond. Let op tijdens de herfstwandeling!.

Rattengif

Rattengif bevat coumarinederivaten die giftig zijn voor ratten en muizen, maar ook voor honden en katten. Zorg er dus voor dat het altijd buiten het bereik van huisdieren wordt geplaatst. Deze middelen hebben een (langdurig) effect op de bloedstolling en veroorzaken op deze manier inwendige bloedingen waaraan het dier kan overlijden. De dosering waarop deze problemen ontstaan, is per middel verschillend. Contacteer altijd je dierenarts en neem de verpakking van het desbetreffende rattengif mee. De behandeling bestaat uit het (langdurig; weken tot maanden) toedienen van vitamine K, wat een rol speelt bij de stolling.

Antivries

Antivries bevat ethyleenglycol en is giftig voor zowel honden als katten. Antivries kan voor honden erg aantrekkelijk zijn om op te likken, aangezien het zoet smaakt. Zorg er dus voor dat dit product altijd veilig wordt opgeborgen op een plek waar de hond niet bij kan. De verschijnselen van een vergiftiging zijn in eerste instantie braken, veel drinken/plassen, sloomheid en een dronkemansgang. Daarna volgt nierfalen met vaak sterfte als gevolg.

Drugs

Honden kunnen een vergiftiging met drugs oplopen door het eten van ontlasting of braaksel van drugsgebruikers. Helaas komt dit met enige regelmaat voor. De verschijnselen zijn vergelijkbaar met de ‘verschijnselen’ bij de mens. Het dier kan zwakte gaan vertonen, door de poten zakken, dronkemansgang laten zien, gedesoriënteerd, sloom en schrikachtig zijn.

Diersoort specifieke vergiftigingen

Let bij katten op met rauwe eieren en rauwe zoetwatervissen. Deze bevatten in rauwe toestand enzymen die B-vitamines in het lichaam van de kat kapot maken. Dit kan bij opname van grote hoeveelheden schade geven.

Vogels zijn erg gevoelig voor PTFE dat vrij komt bij verhitting van Teflon. Lees onze blog ‘Gourmetten en het gevaar voor vogels‘ voor meer informatie.

Neem bij twijfel dus altijd zo snel mogelijk contact op met je dierenarts. Hoe eerder je dier met een vergiftiging behandeld wordt, hoe beter de prognose vaak is!